این نوع خاموش کننده‌ها برای جلوگیری از آتش سوزی‌های گسترده ناشی از مواد قابل احتراق معمولی مانند (کاغذ، پلاستیک و لاستیک) و هم چنین سایر اشیاء جامد مانند چوب که در آن آتش عمیق و پنهان در داخل اشیاء تا مدت‌ها باقی می‌ماند و به احتمال زیاد با افزایش درجه حرارت دوباره منجر به ایجاد آتش سوزی می‌شود، بسیار مناسب هستند.

هنگامی که یک آتش سوزی در حال خاموش شدن است، خطرات بزرگتری نسبت به آنچه که در عالم ظاهر می‌بینید، وجود دارد. دمای بالای مواد سوختنی موجود در محیط اطراف آتش سوزی و آتش سوزی کاغذها و پارچه‌های اطراف بهترین نمونه هاست. آب تنها عامل خاموش کننده است که می‌تواند فوراً درجه حرارت آتش و سطح اطراف آن را کاهش دهد. مقدار مواد خشک برای جلوگیری از گسترش یا سرایت هرچه بیشتر آتش سوزی باید کاهش یابد یا آنکه باید خنک شوند که عموماً این کار به کمک تاثیر آب یا محلول های آبی انجام می‌شود. اکثر آتش سوزی های خانگی از نوع گروه A هستند و بهترین، موثرترین و ارزان ترین ماده خاموش کننده در همگی این موارد، عامل آب است.

آب، قوی ترین عامل خاموش کننده در دسترس است. مهم ترین ویژگی آب، گرمای ویژه و حرارت تبخیر آن (مقدار انرژی گرمایی مورد نیاز برای تبدیل یک گرم مایع به حالت گاز در دما و فشار ثابت) است. هنگامی که آب در تماس با سطح یک جسم داغ و سوزان (مانند مصنوعات چوبی و سایر مواد جامد در حال اشتعال) قرار می‌گیرد، با جذب گرما از سطح خارجی آن جسم تبدیل به بخار می‌شود. این بخار اکسیژن موجود در سطح را خفه می‌کند و در نتیجه شعله های آتش خاموش می‌شوند. آب با جذب مقدار زیادی گرما، باعث می‌شود که دمای سوختن جسم به نقطه‌ای پایین تر از نقطه یا دمای احتراق برسد و به این شکل شانس بروز آتش سوزی یا سرایت آن به سایر مواد و مصالح مجاور را کاهش می‌دهد.

بنابراین می‌توان گفت که در این نوع خاموش کننده ها، آب یک عامل خنک کننده است که مقدار زیادی گرما را جذب می‌کند و بخار تشکیل می‌دهد و بخار می‌تواند جریان انتقال اکسیژن را که برای حفظ و تداوم آتش ضروری است با خلل مواجه کرده و یا قطع کند.

برخی از انواع خاموش کننده های آبی نیز از تکنولوژی فشار انبساطی ذخیره شده، برای افزایش قدرت خود در زمان پرتاب آب به بیرون استفاده می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا آنها در آتش سوزی ها بیشتر کاربرد داشته باشند و موثرتر باشند و اجازه می‌دهد که پرسنل آتش نشان نیز از فاصله ای امن از شعله های آتش عبور کنند.

روش استفاده از کپسول اطفاء حریق آبی

برای شروع کار با یک کپسول اطفاء حریق آبی، ابتدا بررسی کنید آیا سوزن فشار سنج در نقطه سبز رنگ قرا دارد یا خیر (تصویر 1). اگر این سوزن در نقطه سبز رنگ قرار داشت، کپسول آماده به کار است. همچنین بررسی کنید پین ایمنی از کسپول جدا نشده باشد (تصویر 2).

سپس با یک بررسی سریع مطمئن شوید تجهیزات الکترونیکی و برقی در محیط حریق قرار نداشته باشد. حال با قرار دادن انگشت اشاره و تکانی آرام، پین ایمنی را بیرون بکشید (تصویر 3). هم اکنون می‌توان خاموش کننده را فعال کرد. اهرم را پایین آورده و با حرکتی سریع، لوله تخلیه را در نزدیکی آتش و فاصله سه متری هدف قرار دهید و کار را شروع کنید. این فرایند، سوخت را خنک می‌کند و به این ترتیب باعث توقف دوباره احتراق می‌شود.

مهم است توجه داشته باشید که کارآیی خاموش کننده های آبی بطور مستقیم به مساحت آبی که در تماس با آتش قرار دارد، بستگی دارد. از این رو، در این دستگاه ابزار انتقال که از آب به عنوان یک عامل خاموش استفاده می‌کند نقش مهمی در مبارزه با آتش ایفا می‌کند.

اکثر انبارها و فروشگاه های مبلمان و وسائل چوبی شامل مواد کلاس A می‌شوند و بنابراین همه کپسول های اطفاء حریق برای مبارزه با چنین آتش نشانی مناسب نیستند. با این حال، یک کپسول اطفاء حریق از نوع آبی می‌تواند به راحتی از بروز و سرایت آتش سوزی های گسترده جلوگیری کند. یک دستگیره ایمنی نیز بر روی قسمت بیرونی بدنه سیلندر قرار دارد که هر کس می‌تواند براحتی در خانه یا دفتر کار خود از آن استفاده کند و در عرض چند ثانیه آن را بشکند. این دستگیره امکان فعال شدن تصادفی کپسول را نمی‌دهد.

باید به این نکته بسیار مهم نیز توجه داشت که چنانچه خاموش کننده های آب برای خاموش کردن آتش سوزی های ناشی از تاسیسات و تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند، تماس جریان آب با تاسیسات الکتریکی می‌تواند منجر به بروز شوک شدید الکتریکی شود.

مزایای خاموش کننده های آب

مزیت دیگر خاموش کننده های آب در این است که نیاز به کمترین مقدار تعمیرات و نگهداری دارند. یک نگاه سریع می‌تواند نشان دهد که خاموش کننده در وضعیت عملیاتی و آماده به کار است یا به تعمیر نیاز دارد. هر کپسول اطفاء حریق دارای یک دستگیره فشاری با مکانیزم تخلیه قابل کنترل است. مکانیزم تخلیه قابل کنترل تضمین می‌کند که عامل خاموش کننده که در اینجا آب است به اندازه مورد نیاز و در زمانی که به آن نیاز است، تخلیه شود.

ویژگی ها و مشخصات فنی

این خاموش کننده ها در واقع نوعی پمپ آبی هستند که شامل ۲ مخازن ۲٫۵ یا ۵ گالنی فلزی غیر فشرده و یا پلاستیکی هستند که یک پمپ، شلنگ و نازل تخلیه بر روی آن ها نصب شده است. معمولا انواع خاموش کننده‌های آبی در شرایطی که ممکن است انجماد روی دهد مانند انبارها، ساختمان های بیرونی، مورد استفاده قرار گیرند زیرا با کلرید کلسیم (به استثنای مدل های فولاد ضد زنگ) محافظت می‌شوند. هم چنین ممکن است در برخی مکان های ارزشمند که دارای لکه های داغ (نقاط داغی هستند که مستعد بروز آتش سوزی مجدد هستند) متعددی هستند نیز آتش سوزی های مکرری رخ دهد. این موضوع به قدرت کاربر در ایجاد کردن یک جریان تخلیه مناسب برای مبارزه با آتش بستگی دارند. هم اکنون موادی مانند آب همراه با ضدیخ جزء رایج ترین مواد مورد استفاده در کپسول های آبی بشمار می‌روند اما درگذشته از بخار فشرده و فوم استفاده می‌شد.

انواع کپسول اطفاء حریق آب

بطور کلی دو نوع کپسول اطفاء حریق آبی وجود دارد که عبارتند از:

الف) کپسول های اطفاء حریق آب همراه با هوای تحت فشار (APW)

این نوع کپسول ها با جذب گرما از مواد سوزان آنها را خنک می‌کند. در برابر آتش سوزی کلاس A، از مزایای ارزان بودن، بی ضرر بودن و قابلیت تمیز کردن سریع و نسبتا آسان برخوردار هستند. در ایالات متحده آمریکا، واحدهای APW شامل سیلندرهای ایستاده از جنس فولاد ضدزنگ با گنجایش ۲٫۵ گالن (۹٫۵ لیتر) آب است. در اروپا نیز بطور معمول این مخازن از جنس فولاد نرم، با پوشش پلی اتیلن و به رنگ قرمز هستند که حاوی ۹-۶ لیتر (۶٫۴-۱٫۲ گالن) آب است.

ب) کپسول اطفاء حریق آب و گاز

خاموش کننده آب – گاز (WM) از یک نازل مناسب استفاده می کند تا جریان آب (آب سختی گیری شده) را به نقطه عدم رسانش الکتریکی برساند. این نوع خاموش کننده ها برای آتش سوزی های کلاس A و C مناسب هستند و از آنها به طور گسترده ای برای حفاظت از بیمارستان ها و تجهیزات MRI در برابر آتش سوزی ها استفاده می‌شود زیرا مواد استفاده شده در آنها کاملا غیر سمی است و مانند برخی از عامل های گازی بی رنگ، حساسیت های قلبی عروقی ایجاد نمی‌کنند.

این کمپرسورها معمولا در اندازه های ۳٫۴-۱ و ۱٫۲-۲ گالن هستند و در ایالات متحده آمریکا بصورت رنگ آمیزی شده‌اند. از این نوع کپسول ها برای حفاظت از تجهیزات MRI در برابر آتش سوزی استفاده می‌شود. هم چنین برای استفاده در داخل اتاقی که دستگاه MRI در آن قرار دارد، امن محسوب می‌شوند. مدل های موجود در اروپا نیز در اندازه‌های کوچکتر طراحی شده اند و حتی برخی از کلاس های F را برای آشپزخانه های تجاری ارائه می‌دهند و الزاماً از بخار برای خنک کردن آتش و محتویات آب برای خنک کردن روغن استفاده می‌کنند.